Wie kent deze wonderen der natuur niet? De vleesetende plant, ook wel carnivorous plant genoemd, zijn ongelofelijk fascinerende planten welke op een dusdanige manier zijn geëvolueerd dat ze de voeding die ze nodig hebben niet uit de grond maar uit het insect halen. Dit is dan ook de reden dat ze eigenlijk vleesetend genoemd worden en dit maakt ze ook zo ongelofelijk fascinerend en zelfs gewild.
Laten we immers eerlijk zijn. Wie wil er geen insectvrij huis? De vleesetende plant is in staat om jouw huis uiteindelijk insectenvrij te maken. Dit maakt ze tot een zeer natuurlijke wijze van bestrijding. We gaan samen in deze blog eens dieper in op de fascinerende wezens die we ook beter kennen als vleesetende planten, hun natuurlijke functie en ook hoe zij perfect zijn als ongediertebestrijders. We gaan ook dieper in op de verschillende soorten en de beste wijze van verzorging.
Hoe werken vleesetende planten?
Vleesetende planten zijn planten die een perfecte staat van evolutie laten zien als het ware, dit komt omdat vleesetende planten niet net als de normale planten hun voeding uit de bodem trekken, maar hun voeding juist uit de insecten halen. De vleesetende planten leven immers zelf puur op voedingsarme bodems, dus zelfs als ze al zouden willen zouden ze hier niets uit kunnen halen. Denk voor voedingsarme bodems eens aan moerassen of zelfs zure gronden. Omdat de omgeving dus ontzettend weinig voeding uit de grond kan halen, hebben zij hun eigen manier moeten vinden. Vleesetende planten kunnen dit doen doordat ze prooien lokken met hun zoete geuren en uiteindelijk zelfs vangen en verteren met hun eigen vallen. We gaan eens kijken naar de meest belangrijke valmechanismen en we gaan samen eens bespreken hoe deze werken. Laten we daar samen eens naar gaan kijken:
Kleefvallen
Kleefvallen zijn vooral in ons Nederland ongelofelijk veel voorkomend, normaliter wanneer je een ronde door de natuur maakt zul je er misschien nogal snel overheen kijken, echter zijn ze best gemakkelijk te onderscheiden wanneer je ze eenmaal ziet. Het mechanisme van de kleefvallen is één van de meest voorkomende en ook eenvoudigste methode onder de vleesetende planten. De planten die kleverige vallen bezitten vertrouwen eigenlijk voornamelijk op hun kleverige oppervlakken om insecten te kunnen vangen.
- Mechanisme:
Planten zoals de Zonnedauw (Drosera) zijn planten die bestaan uit kleefvallen, deze planten hebben hun bladeren namelijk bedekt met een kleverige en ook zoetige stof, deze druppels lijken eigenlijk voornamelijk op dauwdruppels, vandaar dat deze planten de naam Zonnedauw hebben gekregen. Deze druppels zullen insecten aantrekken en zodra het insect het blad aanraakt zal het vast blijven zitten. Wanneer het insect geen kant meer uit kan zal de plant het blad waarin het insect vast zit langzaam oprollen. Wanneer de plant het blad volledig om het insect heen gewikkeld heeft begint het verteringsproces. - Bijzonderheid:
Wat opvalt wanneer je deze plant bestudeert is dat dit een ongelofelijk traag, delicaat en toch zeer effectief proces is. Kleefvallen zijn perfect om te gebruiken bij een overlast van muggen of fruitvliegjes.
Bekervallen
De bekerval, dit is een plant welke gespecialiseerd is in het vangen van vliegende, maar ook zeker kruipende insecten. Dit doen deze planten door het insect in de val te laten lopen, letterlijk!
- Mechanisme:
We zien dat planten zoals bijvoorbeeld bekerplant (Nepenthes) en ook zeker trompetbekerplant (Sarracenia) perfect in deze categorie thuis zijn. Beide planten hebben bekers, ieder op hun eigen manier, maar wat ze gemeen hebben is dat ze een enzymrijke vloeistof in hun bekers hebben. Deze enzymrijke vloeistof zal de plant helpen om het insect te verteren en ook de plant te voorzien van een goede lading voeding. Ze lokken de insecten met hun nectarachtige vloeistof en geur, die aan de rand van de plant zit. Wanneer het insect dan de groeven op deze rand aanraakt zal deze naar binnen glijden. - Bijzonderheid:
Wat opvalt is dat de vloeistof in de beker soms speciale eigenschappen heeft. Zo kan er een oppervlaktespanning aanwezig zijn die voorkomt dat insecten zouden kunnen ontsnappen. Bekervallen zijn overigens ongelofelijk effectief in het vangen van grote insecten zoals bijvoorbeeld vliegen, kevers en ook motten. De vloeistof in de beker heeft soms speciale eigenschappen, zoals een oppervlaktespanning die voorkomt dat insecten kunnen ontsnappen. Bekervallen zijn bijzonder effectief in het vangen van grote insecten zoals vliegen, kevers en motten.
Knipvallen
Een knipval kan worden beschouwt als een van de meest indrukwekkende en ook dynamische mechanismen in de plantenwereld. Dit zijn misschien wel de meest fascinerende planten uit de gehele bunch, maar laten we daar samen eens naar gaan kijken:
- Mechanisme:
De venusvliegenvanger (Dionaea muscipula) is misschien wel de meest bekende en ook iconische voorbeeld voor wat betreft vleesetende planten en ook knipvallen. Deze plant heeft bladeren welke zich aangepast hebben tot een soort van lobben of klepvormige structuren. Deze zijn aan de binnenzijde bedekt met uiterst gevoelige haartjes. Zodra een insect deze haartjes aanraakt zal de plant een soort impuls door het blad heen sturen. Dit maakt het ook dat deze plant kan tellen. Worden de haartjes meerdere malen binnen 20 seconden aangeraakt, dan zal de val dichtklappen. Wanneer een haartje maar eenmalig aangeraakt wordt zal het zichzelf resetten na deze tijd. De zogenoemde tanden die je aan deze lobben ziet, zijn eigenlijk bedoeld om te voorkomen dat het insect zou kunnen ontsnappen. Wanneer het insect dan eenmaal vast zit, zal de plant enzymen afscheiden die het insect uiteindelijk moet verteren. - Bijzonderheid:
De Venusvliegenvanger heeft misschien wel het meest snelle valmechanisme in de vleesetende planten wereld. Het is een event dat zelfs in minder dan één seconden zou kunnen plaats vinden. Dit is puur om te voorkomen dat het insect nog snel weg kan komen.
Zuigvallen
Zuigvallen zijn in de vleesetende planten wereld weer een stuk minder bekend, dit maakt ze echter niet minder effectief. Je zult deze vallen dan overigens ook altijd terug zien bij voornamelijk de waterplanten.
- Mechanisme:
Planten zoals in dit geval blaasjeskruid (Utricularia) hebben vele kleine, blaasvormige structuren die doormiddel van de zuigvallen een vacuüm kunnen creëren. Dit type vallen openen zich wanneer bijvoorbeeld een watervlo of zelfs een muggenlarve de triggerharen aanraakt. Doordat de val zo snel openschiet en dus een vacuüm creëert kan het insect eigenlijk niet wegkomen. De val zal dan ook direct weer sluiten en het verteringsproces zal beginnen. - Bijzonderheid:
Zuigvallen zullen uiterst snel en binnen enkele milliseconden prooien vangen. Dit maakt de vleesetende planten stuk voor stuk zo uniek en prachtig.
Extra mechanismen en aanpassingen
Naast hun belangrijkste vallen hebben vleesetende planten vaak aanvullende methoden om hun prooi te kunnen lokken:
- Visuele aantrekkingskracht
Ontzettend veel vleesetende planten hebben namelijk vrij opvallende en ook prachtige kleuren die niet alleen ons maar ook zeker insecten zullen aantrekken. Denk hierbij eens aan kleuren zoals rood, geel en zelfs paars. Dit type kleuren zijn er eigenlijk voor bedoeld om insecten het idee van bloemen of ander voedsel te geven. - Geurstoffen
Er zijn planten die geuren produceren, welke op hun beurt insecten lokken. Denk hierbij eens aan nectar of zelfs een geur welke vergeleken kan worden met bijvoorbeeld rottend fruit. - Glibberige oppervlakken
Wanneer we kijken naar bekervallen zien we dat deze randen hebben die voorzien zijn van een waxachtige coating. Deze coating zorgt ervoor dat insecten totaal geen grip hebben en dus ook gemakkelijk uit kunnen glijden. - Lichtreflectie
Er zijn planten, welke gebruik maken van lichtreflecties om hun prooien aan te kunnen trekken. Deze vormen van glinstering en dan vooral van kleverige vallen, zullen de insecten doen denken aan bijvoorbeeld dauwdruppels en ze dus ook aantrekken.
Voordelen van vleesetende planten bij ongediertebestrijding
Normaliter kan ongediertebestrijding een flinke aanslag op het milieu geven, vooral op een grote schaal. Dit is waar de vleesetende planten zo perfect in beeld komen. Ze zijn namelijk niet chemisch en zullen jouw insectenprobleem op een natuurlijke manier oplossen.
Milieuvriendelijk
Wanneer je vleesetende planten gebruikt, maak je eigenlijk gebruik van een ontzettend duurzaam alternatief voor de chemische bestrijdingsmiddelen. Deze elimineren als het ware de noodzaak voor pesticiden. Dit is niet alleen beter voor het milieu maar ook voor andere nuttige insecten zoals bijvoorbeeld bijen.
Gerichte bestrijding
Een vleesetende plant richt zich voornamelijk op vliegende en ook kruipende insecten, denk hierbij eens aan: muggen, fruitvliegjes en ook mieren. Dit doen ze zonder dat ze ook maar enkele schade aanrichten aan andere planten of dieren in hun omgeving.
Decoratief en functioneel
Een groot voordeel van vleesetende planten is dat ze niet alleen functioneel zijn maar ook nog eens visueel aantrekkelijk. Ze voegen namelijk een uniek esthetiek toe aan jouw interieur of tuin.
Veilig voor kinderen en huisdieren
In tegenstelling tot verschillende chemische pesticiden zijn vleesetende planten absoluut niet giftig voor mensen of zelfs huisdieren, dit zolang ze niet worden gegeten. Ze zijn dus een ontzettend veilige keuze voor gezinnen.
Welke ongedierte kunnen vleesetende planten bestrijden?
Hoewel dat vleesetende planten zeker geen wondermiddel zijn, kunnen ze toch zeker weten een aanzienlijke en effectieve rol spelen in het verminderen van bepaalde insectenpopulaties. We hebben enkele soorten die ze kunnen bestrijden voor jou op een rijtje gezet. Laten we daar samen eens naar kijken:
Muggen
Muggen worden veelal aangetrokken door vleesetende planten zoals bijvoorbeeld bekerplanten en ook zonnedauw. Dit zijn type planten die jou kunnen helpen om muggenpopulaties in huis tegen te gaan.
Fruitvliegjes
De fruitvliegjes worden weer meer aangetrokken door bijvoorbeeld nectar van de venusvliegenvanger en ook zonnedauw. Dit maakt ze ideaal voor gebruik in keukens of zelfs bij compostbakken.
Mieren
We weten als geen ander dat mieren in de regel minder zullen worden gevangen, toch worden ze vaker aangetrokken door het zoete nectar van bepaalde vleesetende planten, zoals bijvoorbeeld de zonnedauw.
Motten en vliegende insecten
Hier zullen de bekerplanten en venusvliegenvangers het meeste kunnen betekenen, zij kunnen gemakkelijker vliegende insecten zoals bijvoorbeeld motten vangen. Dit maakt ze uitstekend voor in de zomermaanden.
Populaire vleesetende planten voor ongediertebestrijding
Welke vleesetende planten zijn uitermate geschikt voor welke insecten? Laten we hier samen eens naar kijken in onze korte summary:
- Venusvliegenvanger (Dionaea muscipula)
- Effectief tegen: Vliegen, muggen, en kleine insecten.
- Locatie: Geschikt voor binnen of buiten mits winterhard, op een plek met veel licht.
- Zorg: Houd de grond vochtig met regenwater of gedestilleerd water, en geef veel direct zonlicht.
- Zonnedauw (Drosera)
- Effectief tegen: Muggen, fruitvliegjes, en kleine kruipende insecten.
- Locatie: Ideaal voor vensterbanken met indirect zonlicht.
- Zorg: Vereist een vochtige omgeving en gedestilleerd water.
- Bekervallen (Nepenthes)
- Effectief tegen: Muggen, vliegen en andere vliegende insecten.
- Locatie: Perfect voor hangende manden in een lichte, vochtige ruimte.
- Zorg: Zorg voor een hoge luchtvochtigheid en een warme omgeving.
- Blaasjeskruid (Utricularia)
- Effectief tegen: Waterinsecten zoals muggenlarven.
- Locatie: Ideaal voor vijvers of aquaria.
- Zorg: Houd de plant ondergedompeld in schoon water.
- Trompetbekerplanten (Sarracenia)
- Effectief tegen: Muggen, vliegen en motten.
- Locatie: Geschikt voor buiten in de tuin mits winterhard, vooral in zonnige gebieden.
- Zorg: Plant ze in zure grond en houd de omgeving vochtig.
Verzorging van vleesetende planten
Alle vleesetende planten dienen gezond te zijn om op een effectieve manier ongedierte te kunnen bestrijden. We gaan daarom samen eens goed kijken naar enkele tips:
Water
Gebruik voor de verzorging van vleesetende planten enkel regenwater, gedestilleerd water of omgekeerd osmosewater. Kraanwater bevat namelijk mineralen die schadelijk kunnen zijn voor de planten.
Licht
De meeste vleesetende planten hebben ontzettend veel licht nodig. Plaats ze op een zonnige vensterbank of buiten in direct zonlicht. Dit geldt overigens niet voor alle soorten. Veel soorten zijn meer gebaat bij indirect licht en dan vooral wanneer je richting de zomermaanden gaat. Je wil immers niet dat de bladeren van jouw vleesetende plant verbranden.
Bodem
Gebruik voor jouw bodem onze speciaal samengestelde vleesetende planten aarde. Het is key dat je nooit maar dan ook nooit normale potgrond toevoegt. De reden dat we dit zo benadrukken is omdat dit type potgrond vaak rijk is aan voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen en dan vooral in deze aantallen kunnen de plant aanzienlijk schaden.
Voeding
Het is natuurlijk te alle tijden belangrijk dat een vleesetende plant zijn eigen voeding vangt, zo voorkom je bijvoorbeeld dat je per ongeluk de vallen beschadigt. Toch kun je ze af en toe wel van een insect voorzien vooral wanneer er weinig tot geen insecten aanwezig zijn. Gebruik geen kunstmatige meststoffen.
Temperatuur en vochtigheid
De meeste vleesetende planten doen het perfect in een warme en ook vochtige omstandigheid zorg daarom altijd voor een minimale luchtvochtigheid van 50%.
Conclusie
Wij van Vleesetendeplant.nl bieden jou graag een natuurlijke, milieuvriendelijke en vooral ook esthetisch aantrekkelijke manier om jouw huis insectenvrij te maken. We weten dat ze geen volledige vervanging kunnen zijn voor de meer traditionele manier, toch kunnen ze perfect dienen als een aanvulling. Dit vooral in kleinere ruimtes of voor specifiekere insecten zoals muggen en fruitvliegjes.